Wat zeg je als iemand overleden is?
Wanneer iemand overlijdt kan het lastig zijn om de juiste woorden te vinden. Er zijn verschillende manieren om iemand te condoleren en uw medeleven te tonen. Het is belangrijk om dit af te stemmen op de nabestaande die u wil condoleren. In dit artikel geven we u handvatten om een nabestaande op gepaste en respectvolle manier een hart onder de riem te steken.
Wat te zeggen bij een overlijden?
Het condoleren van iemand gaat om het uitspreken van steun voor een nabestaande. Wanneer u iemand condoleert, wilt u graag iets betekenisvols zeggen. Veelal kiest men voor “gecondoleerd” of “sterkte”.
Kent u de overledene of nabestaande goed? Kies dan voor iets persoonlijks. Voorbeelden wat u kunt zeggen bij een overlijden zijn:
- “Heel veel sterkte voor jou en je familie. Ik hoor het graag als ik iets voor jullie kan betekenen.”
- “Ik denk aan jullie in deze onvoorstelbaar zware tijd, heel veel sterkte.”
- “Ik zal [naam van overledene] nooit vergeten. Veel sterkte met het verlies.”
Wanneer iemand overlijdt, komt daar vaak veel verdriet bij kijken. Persoonlijke woorden geven dan extra kracht aan de nabestaanden. Verwerk daarom, als dat kan, persoonlijke waardering in uw condoleance. Denk daarbij aan:
- bepaalde eigenschappen van de overledene die indruk op u hebben gemaakt;
- een speciale herinnering die u heeft aan de overledene;
- een leuke anekdote.
Nabestaanden voelen zich gesteund door uw medeleven en de mooie herinneringen die ze kunnen koesteren.
Indien u de overleden persoon niet heeft gekend, kunt u zich focussen op het steunen van de nabestaande(n), door uw tijd en/of diensten aan te bieden. Koken, het doen van boodschappen of het helpen bij administratieve taken wordt gewaardeerd.
Houd rekening met religie
Houd er rekening mee dat cultuur en religie meespelen in de behoeften en gebruiken omtrent overlijden. Voor moslims is bijvoorbeeld het hiernamaals een belangrijk aspect van overlijden. Voor atheïsten daarentegen meestal niet.
Voor christenen biedt de gedachte dat de overledene bij God is troost. Tegen christenen kunt u zeggen: “[naam van overledene] is nu bij God, moge zijn/haar ziel vrede vinden in het hiernamaals”.
Wat zeg je niet tegen iemand die een dierbare verloren is?
Er zijn ook een paar uitspraken die beter vermeden kunnen worden. Denk aan het bagatelliseren van het verdriet en de omstandigheden. Het gevoel van de nabestaande staat voorop. Enkel begrip voor de situatie is gepast.
Vermijd uitspraken zoals:
- “Sterk blijven, je komt er vast snel overheen”
- “[naam overledene] is nu op een betere plek, niet verdrietig zijn”.
- “Ik weet hoe je je voelt”
Het is ook raadzaam om het overlijden van iemand niet te vergelijken met eventuele eigen ervaringen. Iedereen ervaart een overlijden anders, op zijn of haar eigen manier. Elke band en elk overlijden is uniek en brengt daarom andere emoties en behoeften met zich mee. Ook het geven van advies is ongetwijfeld goedbedoeld, maar dit kan een negatief effect hebben op uw boodschap.
Wat schrijf je als iemand overleden is?
Iemand schrijven om uw steun te betuigen is een manier om iemand een hart onder de riem te steken. Dit kan een uitkomst zijn wanneer u niet in de gelegenheid bent of het niet gepast vindt om dit fysiek te doen. Door dit op te schrijven ontbreken de mimiek en emoties die normaal gesproken te zien zijn wanneer u iemand face-to-face condoleert. Benoem daarom in uw brief of bericht de emoties die het bij u opwekt, zonder dat het lijkt alsof het om u draait.
Dit zijn voorbeelden van dingen die u kunt schrijven wanneer er iemand overleden is:
- “Wat een vreselijk nieuws, ik denk aan jullie”
- “Heel veel sterkte, ik zal [bepaalde eigenschap van overledene] nooit vergeten”
- “Ik zal de herinneringen aan [overleden persoon] voor altijd koesteren”
- “Laat me weten wat ik voor jullie kan betekenen, heel veel sterkte voor jullie toegewenst”
- “[overleden persoon] heeft een onuitwisbare indruk op me achtergelaten, ik denk aan jullie”
Nabestaanden vinden het fijn om te lezen dat er aan hen gedacht wordt in deze moeilijke tijd.
Hoe kan ik iemand condoleren via whatsapp?
Het is tegenwoordig makkelijk en snel om een appje te sturen wanneer u uw steun wil betuigen. Toch blijft overlijden een delicaat onderwerp. Het is afhankelijk van de nabestaande of een appje gepast is voor een condoleance. Dit kunt u zelf het best inschatten.
Let erop dat u geen druk legt op de nabestaande om te reageren. Een simpel appje zoals “ik weet dat je genoeg aan je hoofd hebt, maar ik wil je laten weten dat ik aan je denk in deze zware tijd. Gecondoleerd met het verlies van [persoon in kwestie]”. Verder kunt u nog toevoegen dat u voor de nabestaande klaarstaat.
Wat stuur je iemand bij overlijden?
U kunt ervoor kiezen om iets op te sturen als steunbetuiging. Vaak kiezen mensen voor bloemen, knuffels of een kaartje. Weet u toevallig wat de lievelingsbloemen van deze persoon waren? Dan is het attent om een boeket van deze bloemen te sturen naar de nabestaanden.
Het kan ook zijn dat nabestaanden specifieke wensen hebben, zoals een donatie voor een goed doel. Stem dit kleinigheidje af op degene die is overleden. Dit staat vaak op de condoleancekaart.
Hoe troost je iemand bij een overlijden?
Naast het vinden van de juiste woorden om iemand te condoleren, komt er meer kijken bij het troosten van nabestaanden. Luisteren kan minstens zo belangrijk zijn. Sommige nabestaanden hebben enkel behoefte aan een luisterend oor. Verhalen vertellen over de overleden persoon om herinneringen op te halen draagt bij aan het rouwproces. Omdat elk afscheid uniek is, is het onmogelijk om in te vullen wat iemand van u verlangt. Vraag waar de nabestaande behoefte aan heeft. Mogelijk kunt u iets betekenen in het huishouden of bij het regelen van de uitvaart.
Wat zeg je op een uitvaart?
Als u besluit te spreken op een uitvaart is dat een speciale rol om op u te nemen. Vertel over mooie herinneringen die u heeft aan de overleden persoon. Vertel anekdotes om te benadrukken wat deze persoon heeft bijgedragen aan de levens van velen. Sta ook stil bij de nabestaanden om hen het gevoel te geven dat ze gesteund worden door alle aanwezigen.
Wanneer u niet spreekt op de uitvaart, maar wél de nabestaanden wil ondersteunen, dan is het verstandig om de afweging te maken of u op hen afstapt of niet. Als er veel aanwezigen zijn, kan het voor de nabestaanden overweldigend zijn om iedereen te woord te staan. U kunt ook een kaart achterlaten om alsnog medeleven te tonen, zonder dat de nabestaanden belast worden met verplichtingen. Dit hangt natuurlijk af van de band die u met de nabestaanden heeft.
Hoe vraag je aan iemand hoe de uitvaart was?
Als u wil vragen hoe de uitvaart was, is het belangrijk om empathie en respect te tonen. Zo vermijdt u dat het overkomt als een vraag uit nieuwsgierigheid en ongevoeligheid. Spreek bijvoorbeeld uit dat u hoopt dat alles verlopen is zoals de nabestaanden het gewenst hebben. Vervolgens kunt u vragen hoe het voor hen voelde. Als u zelf niet aanwezig kon zijn dan kunt u zeggen: “het spijt me dat ik er niet bij kon zijn, ik hoop dat het een mooie gelegenheid was voor jullie om afscheid te nemen”.
Veelgestelde vragen
Wat zeg je in plaats van “veel sterkte”?
In plaats van “veel sterkte”, kunt u zeggen: “ik ben er voor je, op welke manier je dan ook nodig hebt”. Dit impliceert dat de nabestaande op u kan rekenen, wat een gevoel van steun met zich meebrengt. Het verwerken van verdriet kan erg eenzaam voelen. Spreek uit dat u aan de nabestaande(n) denkt om dit gevoel weg te nemen.
Wat kun je in plaats van “gecondoleerd” zeggen?
In plaats van “gecondoleerd”, kunt u zeggen: “heel veel sterkte met het verlies, woorden schieten tekort”. Maak het persoonlijk door uw hulp aan te bieden. Het belangrijkste is dat u oprecht medeleven overbrengt op de nabestaande(n). Laat u leiden door uw gevoel en voorkom cliché uitspraken.
Hoe betuig je je medeleven aan iemand?
U kunt uw medeleven betuigen door bijvoorbeeld te zeggen: “ik denk aan je in deze onvoorstelbare zware tijd”. Als u de overleden persoon heeft gekend, dan is het mooi om iets te benoemen wat deze persoon speciaal maakte in uw ogen. Op deze manier heeft de nabestaande steun aan u, omdat u beiden weet wat voor geweldig mens de overledene was. Dit is een persoonlijke manier om uw medeleven uit te spreken.
Wat zeg je als laatste groet?
Bij de laatste groet richt u zich tot degene die overleden is. U neemt voor de laatste keer afscheid, met mooie woorden. Vertel een anekdote over een moment dat u voor altijd bij zal blijven. Herinneringen ophalen biedt troost voor de nabestaanden. Daarnaast kunt u zeggen dat deze persoon in uw gedachten bij u blijft. Als laatste groet zegt u bijvoorbeeld:
- iets over een moment dat hij of zij voor u klaar stond toen u de steun goed kon gebruiken
- iets over een bijzonder moment dat u samen hebt meegemaakt
- iets over het mooie karakter van de overledene
Hoe kunnen wij u helpen
U bereikt ons via onderstaand telefoonnummer of mailadres. Wij zijn 24 uur per dag telefonisch bereikbaar, ook in het weekend.